kháng kháng sinh ở việt nam

Kháng thuốc kháng sinh: Thực trạng và nguyên nhân. Hiện nay tình trạng vi khuẩn kháng kháng sinh không còn là vấn đề của một quốc gia mà đã trở thành vấn nạn toàn cầu. Việt Nam vẫn đang nằm trong nhóm các nước có tỉ lệ kháng kháng sinh cao nhất trên thế giới với 33% Kháng sinh - từ vũ khí tối tân đến kẻ bại trận Sức khỏe 12:10 16/04/2019 Theo thống kê của Bộ Y tế Việt Nam, có tới 76% bác sĩ kê đơn kháng sinh không phù hợp, đây là nguyên nhân khiến 33% người bệnh bị kháng thuốc. Nam thanh niên bị cắt cụt chân do chữa tiểu đường sai cách Ceftriaxone là chất kháng khuẩn được sử dụng phổ biến nhất với 39,6%, tiếp theo là metronidazole (17%) và gentamicin (10%). Viêm phổi là chẩn đoán phổ biến nhất trong số các loại thuốc kháng sinh được chỉ định ở cả những người 5 tuổi (29% trẻ em từ 1 tuổi và 27% từ 1 đến 5 tuổi) và ở những người từ 15 tuổi là 9%. Kháng kháng sinh là một trong 10 mối đe dọa sức khỏe cộng đồng Phát biểu khai mạc tại Hội nghị, PGS TS Nguyễn Thị Xuyên, Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam nhấn mạnh: Hiện nay Việt Nam đang là một quốc gia có tỷ lệ kháng thuốc kháng sinh cao nhất thế giới. Trong Hội nghị khoa học toàn quốc vừa mới diễn ra ngày hôm qua về việc phòng chống kháng kháng sinh có nhiều thông tin rất đáng quan ngại về tình hình sử dụng thuốc kháng sinh tại Việt Nam. Đặc biệt là ngoài việc sử dụng kháng sinh tràn lan trên người thì còn nổi lên vấn đề dùng kháng sinh vô tội vạ ở môi Dating When Separated But Not Divorced. Tình trạng đáng báo động về AMR Kể từ khi ra đời, kháng sinh đã thay đổi hoàn toàn ngành y tế, giúp cứu sống nhiều người trên toàn cầu. Tuy nhiên, chính việc lạm dụng kháng sinh trong các bệnh viện, cộng đồng và nông nghiệp đang dẫn tới tình trạng kháng kháng sinh khiến cho con người phải gánh chịu hậu quả nặng nề. Tổ chức Y tế Thế giới WHO cũng đưa ra cảnh báo tình trạng kháng thuốc kháng sinh ngày càng gia tăng và cũng nguy hiểm như đại dịch Covid-19, thậm chí có nguy cơ đảo ngược những tiến bộ y học trong một thế kỷ. Ước tính mỗi năm, khoảng người tử vong trên toàn cầu vì kháng thuốc kháng sinh. Con số này có thể tăng lên đến 10 triệu người vào năm 2050 nếu thế giới không hành động mạnh mẽ. Điều đó tiếp tục dấy lên hồi chuông cảnh báo về mức độ nguy hiểm của AMR, cần sự chung tay vào cuộc quyết liệt để ngăn chặn. Việt Nam đã thực hiện một số biện pháp để chống lại AMR như Kế hoạch Hành động quốc gia về phòng chống kháng thuốc giai đoạn từ năm 2013 - 2020, Bộ tiêu chí đánh giá bệnh viện an toàn được ban hành vào tháng 7/2020. Chương trình Quản lý sử dụng kháng sinh đã nhận được sự chung tay nỗ lực từ các tổ chức khác nhau, tiêu biểu là Chương trình An ninh Y tế Toàn cầu của CDC. Một chương trình giám sát quốc gia đã được khởi động từ năm 2016 với 16 phòng thí nghiệm vi sinh dưới sự quản lý của CDC. Các chương trình này đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát các xu hướng kháng thuốc. Mới đây, dưới sự tài trợ của MSD, Hội đồng kinh doanh vì sự hiểu biết quốc tế BCIU đã tổ chức một diễn đàn cấp cao với chủ đề “Cuộc chiến chống lại kháng kháng sinh ở Việt Nam và Đông Nam Á” với sự tham gia của những chuyên gia đầu ngành tại Việt Nam. Diễn đàn là một cuộc đối thoại mở nhằm thảo luận những thông tin mới nhất về AMR và tìm hiểu các ưu tiên của Chính phủ nhằm ngăn chặn sự tiến triển của AMR. Ngoài ra, những vấn đề khác như cơ hội hợp tác cho các bên liên quan để cùng triển khai giải pháp mới về giám sát, quản lý AMR, tiếp cận và tài trợ… cũng được đưa ra thảo luận. Cam kết hỗ trợ từ MSD Theo các chuyên gia y tế, một trong những giải pháp để đối phó với AMR là phải nghiên cứu phát triển thuốc kháng sinh mới, tuy nhiên có ít các loại kháng sinh mới và tiên tiến được giới thiệu kể từ năm 2010 cho đến nay. Các đánh giá gần đây của Tổ chức Y tế Thế giới WHO và Tổ chức Từ thiện Pew Pew Charitable Trusts cũng chỉ ra rằng các nghiên cứu lâm sàng trên thế giới trong lĩnh vực điều trị vi khuẩn vẫn chưa đủ để chống lại mối đe dọa ngày càng tăng của các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc. Trong khi nhiều công ty dược phẩm lớn đã rút khỏi việc phát triển kháng sinh do chật vật với việc thu hồi vốn đầu tư, thì MSD vẫn duy trì cam kết nghiên cứu và phát triển thuốc kháng sinh trong hơn 80 năm qua và đã đưa ra các phương pháp điều trị mới qua mỗi thập kỷ. AMR là một vấn đề phức tạp mà không có giải pháp đơn giản hoặc đơn lẻ nào có thể giải quyết được, nhưng MSD cam kết đầu tư chuyên môn và nguồn lực cùng với các đối tác để cung cấp những loại kháng sinh cần thiết. Theo đại diện MSD, trong 10 năm tới, MSD sẽ đầu tư 100 triệu USD vào Quỹ Hành động AMR vì mục tiêu chung là đưa 2 - 4 loại kháng sinh mới tới bệnh nhân và bác sĩ vào cuối thập kỷ. Ngoài ra, MSD cũng phối hợp với các cơ quan y tế công cộng, các chuyên gia chăm sóc sức khỏe và các công ty chẩn đoán để thông báo về việc sử dụng kháng sinh hợp lý bằng cách chia sẻ dữ liệu giám sát. Một trong những chương trình giám sát AMR lớn nhất - chương trình Giám sát xu hướng đề kháng kháng sinh SMART - đã thu thập được khoảng chủng vi khuẩn phân lập từ 217 địa điểm khác nhau ở 63 quốc gia kể từ năm 2002. Dữ liệu này có thể giúp hạn chế sự phát triển của AMR bằng cách cung cấp các phác đồ điều trị đầy đủ và hướng dẫn kê đơn để bảo đảm kháng sinh được sử dụng một cách hợp lý. Tại Việt Nam, chương trình Quản lý sử dụng kháng sinh AMS của MSD đã được triển khai tại một bệnh viện lớn ở TP. Hồ Chí Minh từ năm 2012 và được mở rộng đến 17 bệnh viện trọng điểm. Năm 2020, MSD cũng đã phối hợp với Bộ Y Tế mở rộng chương trình này tại 36 bệnh viện. Nguồn MSD Sức khỏeTin tức Thứ ba, 13/11/2018, 1951 GMT+7 Trong khi nhiều quốc gia phát triển vẫn sử dụng kháng sinh thế hệ 1 hiệu quả thì Việt Nam phải dùng tới kháng sinh thế hệ 3, 4. Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cảnh báo hiện kháng kháng sinh đã trở thành một trong những mối đe dọa hàng đầu đối với sức khỏe và sự phát triển. Mối đe dọa này khiến con người dễ quay về thời kỳ chưa có kháng sinh. "Nếu tình trạng này tiếp tục, tương lai kháng sinh sẽ trở nên vô ích và con người đứng trước những căn bệnh không còn thuốc chữa", Thứ trưởng Tiến nói, nhân Tuần lễ thế giới nâng cao nhận thức về kháng kháng sinh, ngày 13/11. Tổ chức Y tế Thế giới WHO đưa Việt Nam vào nhóm các nước có tỷ lệ kháng kháng sinh cao nhất thế giới. Bản đồ Sử dụng kháng sinh năm 2015 của Tổ chức IMS Health cũng cho thấy Việt Nam thuộc nhóm nước sử dụng nhiều kháng sinh. Trong khi nhiều quốc gia phát triển sử dụng kháng sinh thế hệ 1 vẫn hiệu quả thì Việt Nam đã phải dùng tới kháng sinh thế hệ 3 và 4. Đáng lo ngại hơn, nước ta đã xuất hiện một số loại siêu vi khuẩn kháng tất cả các loại kháng sinh. Phổ biến nhất là nhóm vi khuẩn gram âm đường ruột. Từ năm 2009 đến nay, số lượng thuốc kháng sinh ở Việt Nam bán ra cộng đồng đã tăng gấp hai lần. Có tới 88% kháng sinh tại thành thị được bán mà không cần kê đơn, ở nông thôn tỷ lệ này lên đến 91%. Tình trạng kháng kháng sinh bắt nguồn từ thói quen mua thuốc không cần đơn của người dân. Thậm chí, các bác sĩ cũng sử dụng kháng sinh không hợp lý. Theo khảo sát của Bệnh viện Chợ Rẫy, khoảng một nửa thuốc kháng sinh được bác sĩ kê đơn là bất hợp lý. Nhiều bác sĩ chỉ định kháng sinh cho bệnh nhân không nhiễm khuẩn, kéo dài và không cần thiết... Phần lớn vi khuẩn đường ruột vi khuẩn gây nhiễm trùng K. pneumoniae, vi khuẩn gây nhiễm khuẩn bệnh viện... kháng kháng sinh. Ảnh Healthdesk. Hàng năm, trên thế giới có hàng triệu người chết do kháng thuốc, trong đó có 1,4 triệu trẻ em. Nếu kháng thuốc, người bệnh phải nằm viện lâu hơn và tỷ lệ tử vong tăng ở tất cả các nhóm tuổi. WHO cũng dự báo đến năm 2050 chi phí do kháng kháng sinh trên toàn cầu lên tới 100 nghìn tỷ USD và gây ra khoảng 10 triệu ca tử vong trong mỗi năm. Hậu quả kinh tế của kháng kháng sinh được cho là nặng nề tương đương với khủng hoảng tài chính. Tại Việt Nam, Bộ Y tế đã thành lập nhóm kỹ thuật giám sát kháng thuốc năm 2017 đến 2020. Nhóm này có nhiệm vụ đánh giá, giám sát về tình trạng kháng thuốc và đưa ra giải pháp ngăn chặn sự gia tăng kháng thuốc của vi khuẩn gây bệnh thường gặp. Tổ chức Y tế Thế giới xếp Việt Nam vào nhóm các nước có tỉ lệ kháng kháng sinh cao nhất thế giới. Từ năm 2009 đến nay, số lượng thuốc kháng sinh ở Việt Nam bán ra ngoài cộng đồng đã tăng gấp 2 lần. Nguyên nhân chính là do lạm dụng kháng sinh, có tới 88% kháng sinh tại thành thị được bán ra mà không cần kê đơn, ở nông thôn tỉ lệ lên đến 91%. Đã xuất hiện siêu vi khuẩn kháng tất cả các loại kháng sinh Tại một hội nghị của Bộ Y tế về kháng thuốc cuối tháng Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến nhấn mạnh, tình trạng kháng thuốc ngày càng trầm trọng và là mối nguy đe doạ sức khoẻ toàn cầu. Tình trạng kháng thuốc kháng sinh gây tác động lớn đến nền kinh tế, sự phát triển chung của xã hội. Không chỉ riêng đối với Việt Nam nó còn tác động đến tất cả các nước trên thế giới, đặc biệt là trong thời đại toàn cầu hoá hiện nay. Tình trạng kháng kháng sinh tại Việt Nam ngày càng gia tăng khi xuất hiện một vài loại siêu vi khuẩn kháng lại tất cả các loại thuốc. Tại hội nghị khoa học toàn quốc về hồi sức cấp cứu và chống độc 2017, GS Nguyễn Gia Bình – Chủ tịch Hội Hồi sức cấp cứu và Chống độc – bày tỏ lo ngại về tình trạng kháng kháng sinh tại nước ta. Theo ông, hầu hết các cơ sở khám chữa bệnh đang phải đối mặt với tốc độ lan rộng của các vi khuẩn kháng nhiều nhóm kháng sinh. Trong đó tình hình kháng thuốc tại các tỉnh phía Nam nghiêm trọng hơn. Tại các khoa hồi sức tích cực, vấn đề này còn nan giải hơn, do nơi đây tập trung những bệnh nhân nặng nhất, qua nhiều khoa điều trị. Tại các tỉnh phía Nam, tỉ lệ Ecoli vi khuẩn đường ruột kháng kháng sinh lên tới 74,6%; tỉ lệ kháng của vi khuẩn gây nhiễm trùng lên tới gần 60%; vi khuẩn gây nhiễm khuẩn bệnh viện có tỉ lệ kháng với hầu hết các loại kháng sinh ở mức trên 90%… Với nhóm kháng sinh carbapenem, nhóm kháng sinh mạnh nhất hiện nay cũng có tỉ lệ lên tới 50%, đặc biệt là các vi khuẩn gram âm mang gen kháng thuốc như Beta lactamase. PGS-TS Lương Ngọc Khuê – Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế – cho biết, trong khi nhiều quốc gia phát triển đang còn sử dụng kháng sinh thế hệ 1 có hiệu quả thì Việt Nam đã phải sử dụng tới kháng sinh thế hệ 3 và 4. Đáng lo ngại hơn, ở nước ta đã xuất hiện một vài loại siêu vi khuẩn kháng lại tất cả các loại kháng sinh. Phổ biến nhất là nhóm vi khuẩn gram âm đường ruột. Tình trạng các bác sĩ sử dụng kháng sinh không hợp lý cũng được cảnh báo. Theo khảo sát của BV Chợ Rẫy, khoảng 50% kháng sinh được bác sĩ kê đơn bất hợp lý; 32% bác sĩ chỉ định sử dụng kháng sinh cho các bệnh nhân không nhiễm khuẩn; 33% bác sĩ sử dụng kháng sinh kéo dài và không cần thiết… Trong khi tốc độ tìm ra kháng sinh mới trên thế giới không kịp so với mức độ gia tăng của các vi khuẩn kháng kháng sinh. Trong hơn 5 năm từ 1983 – 1987, cơ quan Quản lý Dược và Thực phẩm Mỹ mới chỉ cấp giấy chứng nhận sử dụng cho 18 loại kháng sinh. Còn từ năm 2008 đến nay không có thêm kháng sinh mới nào được tìm ra. Với tình hình này, WHO dự tính đến năm 2050, cứ 3 giây sẽ có một người tử vong do các siêu vi khuẩn kháng thuốc, tương đương với khoảng 10 triệu người mỗi năm. Khi đó, các bệnh thông thường như ho hay chỉ một vết cắt cũng có thể gây tử vong. Để hạn chế tình trạng này, Bộ trưởng Bộ Y tế đã ra quyết định thành lập nhóm kỹ thuật về giám sát kháng thuốc giai đoạn từ năm 2017-2020. Nhóm sẽ có nhiệm vụ tham gia phối hợp, đánh giá, báo cáo giám sát về kháng thuốc và đưa ra các giải pháp ngăn chặn sự gia tăng kháng thuốc của vi khuẩn gây bệnh thường gặp. Lo ngại kháng kháng sinh ở trẻ nhỏ Ở trẻ nhỏ, tình trạng kháng kháng sinh cũng vô cùng nghiêm trọng. Từ kết quả khám sàng lọc bệnh nhi đến khám và điều trị tại viện, PGS-TS Trần Minh Điển – Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương – cho biết có khoảng 30% bệnh nhi có vi khuẩn kháng thuốc. Một trong những nguyên nhân làm trẻ có vi khuẩn kháng thuốc là do nhiều trẻ được các ông bố bà mẹ tự ra hiệu thuốc mua thuốc điều trị với liều lượng kháng sinh không hợp lý. Thực tế thăm khám cho các bệnh nhi, PGS-TS Nguyễn Tiến Dũng – nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai – đã gặp rất nhiều trường hợp cha mẹ tự làm bác sĩ, tự ý mua thuốc điều trị cho con làm ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ và gây khó khăn cho quá trình điều trị của bác sĩ. Bởi, việc cha mẹ tự ý cho trẻ dùng thuốc kháng sinh, dùng với liều lượng không thích hợp sẽ gây ra tình trạng kháng thuốc kháng sinh của vi khuẩn gây bệnh. Điều này sẽ làm cho quá trình điều trị bệnh trở nên khó khăn hơn, tốn nhiều thời gian hơn và làm trẻ mệt mỏi hơn. “Để kê được đơn thuốc cho bệnh nhân, bác sĩ chúng tôi phải học hỏi, trau dồi kỹ năng rất nhiều năm. Và kể cả những người đã có kinh nghiệm cũng phải thăm khám, hỏi han triệu chứng của bệnh nhân, rồi sau đó phải đắn đo, suy nghĩ mới kê được đơn thuốc” – bác sĩ Dũng cho biết. Đồng quan điểm với bác sĩ Dũng, bác sĩ Phạm Thanh Xuân – nguyên Phó Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai – cũng cho rằng, cha mẹ áp dụng phương pháp hỏi “bác sĩ google” rồi tự ý mua thuốc điều trị bệnh là rất nguy hiểm. Không phải bệnh gì dùng thuốc kháng sinh cũng khỏi, nếu dùng không đúng sẽ nguy hại đến sức khỏe. Đặc biệt, đối với trẻ nhỏ, việc lạm dụng kháng sinh trong điều trị bệnh sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe của trẻ. Không thể thấy các biểu hiện của bé giống bệnh này rồi tự ý mua thuốc điều trị bệnh. Hoặc không nên thấy các mẹ khác nói con họ bị như vậy dùng thuốc này là khỏi mà nghe theo và áp dụng vào con mình. Mỗi đứa trẻ là một cá thể khác nhau, phản ứng mỗi bé một khác, yếu tố cơ địa mỗi bé một khác nên cùng một bệnh nhưng với mỗi bé lại có cách điều trị riêng. Bác sĩ Xuân lấy ví dụ trường hợp bé chỉ xuất tiết mũi họng khò khè không phải do nhiễm khuẩn. Với trường hợp này mà dùng kháng sinh thì chắc chắn bé sẽ không đỡ và sẽ tái phát theo nguyên nhân gây nên yếu tố khò khè. Và cũng là dấu hiệu khò khè, chảy nước mũi kéo dài nhưng bé có tiền sử hen phế quản thì cách điều trị lại khác với bé không bị hen phế quản. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh không hiểu biết hoặc không tuân thủ chỉ định của bác sĩ. Bên cạnh đó, tình trạng lạm dụng thuốc, không đến khám bác sĩ mà tự ý ra hiệu thuốc mua thuốc về điều trị, mua thuốc theo đơn của người khác hoặc nghe theo sự mách bảo của người khác… cũng góp phần làm gia tăng số lượng và mức độ các trường hợp dị ứng thuốc. Và hậu quả của việc lạm dụng thuốc dẫn đến kháng thuốc là làm cho thời gian điều trị bệnh kéo dài, kéo theo sử dụng nhiều kháng sinh, sẽ lại ảnh hưởng đến kinh tế, giá thành điều trị tăng cao. Đặc biệt, nhiều khuẩn kháng thuốc còn khiến nguy cơ tử vong tăng cao, nhất là với nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm khuẩn. Nguồn Báo Dân Trí Đăng bởi Hà Thị Huệ Ngày đăng Việt Nam là một trong những nước được tổ chức Y tế thế giới WHO xếp vào nhóm các nước có tỉ lệ kháng thuốc kháng sinh cao nhất thế giới. Bởi hiện nay, có đến 90% nhà thuốc tại Việt Nam bán thuốc kháng sinh không cần kê đơn và 87% người dân có thể đến nhà thuốc mua kháng sinh. Kháng thuốc kháng sinh là gì?Vi khuẩn kháng kháng sinh bằng cách nào?Biểu hiện kháng thuốc kháng sinhNguyên nhân kháng thuốc kháng sinhThiếu sót trong quy định về chuyên môn khám chữa bệnhSử dụng thuốc kháng khuẩn trong chăn nuôiNhận thức về thuốc kháng sinh còn hạn chếSử dụng thuốc kháng sinh không hợp lýPhòng và kiêm soát các bệnh truyền nhiễm chưa hiệu quảTác hại kháng thuốc kháng sinhTình trạng kháng thuốc kháng sinh ở việt namTỉ lệ kháng thuốc kháng sinh ở Việt namBệnh kháng thuốc kháng sinh có nguy hiểm không?Nguyên tắc dùng thuốc kháng sinh Kháng thuốc kháng sinh là gì? Đây là tình trạng xảy ra một loại vi sinh vật tiến hóa để đề kháng mạnh hơn hoặc hoàn toàn với thuốc kháng sinh và trước đó có thể chữa trị được. Sự đề kháng phát sinh thông qua một trong 3 cách đó là đề kháng tự nhiên trong một số loại vi khuẩn, gen đột biến hoặc bởi một loài có được sức đề kháng từ một loài khác. Kháng thể xuất hiện một cách tự nhiên, do sự tích tụ dần dần theo thời gian và lạm dụng thuốc kháng sinh. Vi khuẩn kháng được nhiều loại thuốc kháng sinh được gọi là đa kháng. Hiện nay, trung tâm kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật tại Hoa Kỳ đã xác định được 18 loại vi trùng và nấm kháng thuốc kháng sinh và hiện đang đe dọa đến sức khỏe công cộng. Vi khuẩn kháng kháng sinh bằng cách nào? Hiện tượng kháng kháng sinh có thể xảy ra theo một trong những cơ chế sau Làm thay đổi mục tiêu tác động của thuốc trên vi khuẩn. Chẳng hạn như làm thay đổi tính chất của vi khuẩn mà thuốc sẽ bám vào để tác động. Vô hiệu hóa thuốc bằng enzim beeta lactamase. Làm giảm độ thẩm thấu của màng tế bào vi khuẩn nên thuốc không tác động được. Biểu hiện kháng thuốc kháng sinh Biểu hiện kháng kháng sinh là hiện tượng khi mầm bệnh hoặc vi khuẩn không bị tiêu diệt bởi thuốc kháng sinh, chúng vẫn tồn tại, sinh sản ra những thế hệ con cháu không có tính cảm ứng sensible với 1 hay nhiều loại thuốc kháng sinh nào đó. Kháng thuốc kháng sinh là tình trạng báo động, kháng sinh không còn khả năng tiêu diệt vi khuẩn Nguyên nhân kháng thuốc kháng sinh Kháng sinh là thuốc vô cùng quan trọng được sử dụng để chữa trị các bệnh nhiễm khuẩn. Nhưng việc lạm dụng và sử dụng thuốc kháng sinh không hợp lý đang làm gia tăng vấn đề. Những nguyên kháng kháng sinh có thể kể đến như Thiếu sót trong quy định về chuyên môn khám chữa bệnh Nhiều bệnh truyền nhiễm chưa có đủ hướng dẫn chẩn đoán và chữa trị, hoặc đã có hướng dẫn nhưng chưa được cập nhật. Quy định sử dụng kháng sinh, làm kháng sinh đồ, xét nghiệm vi sinh chưa hoàn thiện, việc giám sát trong quá trình thực hiện tại các địa phương cũng chưa được thự hiện đầy đủ, nhất là những khu vực vùng sâu, vùng xa. Sử dụng thuốc kháng khuẩn trong chăn nuôi Kháng sinh được sử dụng rộng rãi trong chăn nuôi để thức đẩy tăng trưởng và phòng ngừa bệnh tật cho vật nuôi. Tuy nhiên, việc lạm dụng thuốc kháng sinh trong chăn nuôi có thể dẫn đến vi khuẩn ở môi trường này trở nên kháng thuốc và gây ra kháng thuốc ở người. Nhận thức về thuốc kháng sinh còn hạn chế Người dân có tự mua thuốc kháng sinh dễ dàng, chỗ nào cũng mua được dẫn đến tình trạng sử dụng thuốc kháng sinh bừa bãi. Một bệnh lý không cần sử dụng thuốc kháng sinh những người dân vẫn sử dụng khiến cho vi khuẩn kháng thuốc. Người dân tự ý mua thuốc kháng sinh không cần sự hướng dẫn của bác sỹ Sử dụng thuốc kháng sinh không hợp lý Dùng quá liều, không đủ liều hoặc lạm dụng thuốc kháng sinh cũng có thể gây ra tình trạng kháng thuốc, tạo điều kiện cho các vi khuẩn kháng thuốc xuất hiện. Việc sử dụng kháng sinh để chữa trị bệnh không do nhiễm khuẩn gây ra, sử dụng kháng sinh không phù hợp với loại vi khuẩn, virus, ký sinh trùng gây ra… cũng làm tăng nguy cơ kháng thuốc. Phòng và kiêm soát các bệnh truyền nhiễm chưa hiệu quả Việc phòng và kiểm soát bệnh truyền nhiễm kém hiệu quả sẽ làm tăng sự lan truyền của vi khuẩn kháng thuốc và lây chéo. Nhất là những căn bệnh xã hội. Tác hại kháng thuốc kháng sinh Theo bác sĩ Hà Thị Huệ, hiện đang công tác tại phòng khám Đa Khoa Y Học Quốc Tế thì thuốc kháng sinh ra đời từ nhũng năm đầu của thập niên 40, đây là một bước ngoặt lớn trong lịch sử y học nhân loại. Thuốc kháng sinh giúp cứu sống hàng triệu người mắc các bệnh lý nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, hiện nay tình trạng kháng thuốc kháng sinh đang gia tăng mức độ nguy hiểm ở tất cả các nơi trên thế giới. Đây là một vấn đề nan giải, hiện đang là mối quan tâm của cộng đồng vì nó gây ra những dòng khuẩn khỏe hơn, nguy hiểm hơn làm cho dịch bệnh lây lan nhanh hơn, khó chữa trị hơn và gây tốn kém, đặc biệt là cho người già, trẻ em và những người có sức khỏe hệ miễn dịch yếu làm tăng rủi ro khuyết tật, tử vong. Hậu quả của kháng thuốc kháng sinh Theo tổ chức y tế thế giới, mỗi năm trên thế giới có khoảng người tử vong do kháng kháng sinh, nếu tình trạng này không được kiểm soát, con số này có thể tăng lên 10 triệu người vào năm 2050. Tình trạng kháng thuốc kháng sinh ở việt nam Tỉ lệ kháng thuốc kháng sinh ở Việt nam Theo thống kê của tổ chức Y tế thế giới, Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ kháng kháng sinh cao nhất trên thế giới trên bản đồ kháng sinh năm 2015 của công tyt IMS Health. Đáng chú ý, mức sử dụng thuốc kháng sinh tại Việt Nam đã tăng vọt trong giai đoạn 2009 – 2015 với mức tăng gần gấp 3 so với giai đoạn 2005 – 2009. Trong đó, tình trạng bán thuốc kháng sinh không theo kê đơn tại Việt Nam chiếm tới 88% lượng kháng sinh bán tại các đô thị và 91% ở khu vực nông thôn. Chính vì vậy, tổ chức y tế thế giới WHO đã liệt kê Việt Nam vào danh sách các nước có tỉ lệ kháng kháng sinh cao nhất thế giới khi tỉ lệ thuộc nhóm carbapenem đã tăng 50%, chủ yếu là vi khuẩn gram âm; còn tỉ lệ nhóm cephalosporin thế hệ thứ 3 đã tăng lên hơn 60% trên cả nước. Ngoài ra, bên phía bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng cho biết việc sử dụng thuốc tại Việt Nam trong 30 hoạt chất có chi phí nhiều nhất năm 2017 tại các bệnh viện là tỷ đồng, chiếm 40% BHYT, trong đó thuốc kháng sinh chiếm phần lớn khoảng 30% tổng chi phí thuốc. Bệnh kháng thuốc kháng sinh có nguy hiểm không? Đối với vấn đề này thì câu trả lời là có. Bởi khi mắc phải bệnh kháng thuốc kháng sainh sẽ dẫn đến việc chữa trị thuốc kháng sinh không còn tác dụng. Nguy cơ tử vong cao vì suy đa tạng, suy hô hấp, nhiễm trùng huyết… Vì vậy để việc điều trị thuốc kháng sinh có hiệu quả, tất cả các bệnh lý về vi khuẩn cần phải được bác sĩ khám và kê đơn chữa trị. Bên cạnh đó, việc lạm dụng thuốc kháng sinh còn có thể khiến người bệnh đối mặt với những hậu quả nghiêm trong như Gây ngộ độc Gây béo phì và tiểu đường Tăng nguy cơ tử vong do tiêu chảy Hệ miễn dịch suy yếu Tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư Nguyên tắc dùng thuốc kháng sinh Như vậy có thể thấy bệnh kháng thuốc kháng sinh rất nguy hiểm, bệnh cạnh việc lạm dụng thuốc kháng sinh cũng gây ra những ảnh hưởng không nhỏ. Do đó, để đảm bảo an toàn khi sử dụng thuốc kháng sinh chúng ta cần lưu ý những điều sau Chỉ sử dụng kháng sinh khi có nhiễm trùng. Phải chọn đúng kháng sinh và đường cho thuốc thích hợp. Phải sử dụng kháng sinh đúng liều lượng và đúng thời gian qui định. Phải biết các nguyên tắc chủ yếu về phối hợp kháng sinh. Hiện nay thì để hạn chế tình trạng này xảy ra người ta áp dụng kháng sinh đồ vào trong việc điều trị cho người bệnh. Để hiểu thêm về kháng sinh đồ là gì bạn hãy tham khảo bài cũ Kháng sinh đồ là gì? Phương pháp và mục đích làm kháng sinh đồ Trên đây là những chia sẻ của bác sỹ Hà Thị Huệ về tình hình kháng thuốc kháng sinh tại Việt Nam. Hy vọng qua bài viết này đã cung cấp được cho ban đọc có thêm được những thông tin bổ ích. Đồng thời, giúp mọi người ý thức hơn trong việc sử dụng thuốc kháng sinh để tránh những hậu quả mà thuốc kháng sinh có thể gây ra. Nguồn tham khảo Cập nhật lần cuối Bài viết liên quan Giảm ham muốn tình dục – làm sao để cải thiện?Trong cuộc sống vợ chồng hoặc các đôi tình nhân trẻ thì việc quan hệ tình dục làm tăng tình cảm đôi bên. Tuy nhiên qua thời gian dài thì cuộc yêu không còn như cũ. Bởi một trong hai đã giảm ham muốn tình dục. Có rất nhiều nguyên nhân từ chủ quan đến […] Đau bụng khi quan hệ – nguyên nhân và cách khắc phụcSau khi quan hệ chị em thường cảm thấy đau tức và khó chịu ở phần bụng. Đây có thể là dấu hiệu của rất nhiều bệnh lý gây ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống sinh hoạt của các chị em. Các chị em không nên chủ quan và bỏ qua các hiện […] Cách vệ sinh vùng kín ngày đèn đỏ sạch sẽ nhấtNgày đèn đỏ khu vực của các chị em luôn cảm thấy ẩm ướt, vùng kín lúc này nguy cơ viêm nhiễm cao hơn bình thường rất nhiều. Nếu không cẩn thận vệ sinh đúng cách hoặc làm sạch quá sẽ làm cho cô bé bị viêm nhiễm ngược lại. Dưới đây bác sỹ Hà […] Sở trường chuyên môn Viêm nhiễm phụ khoa viêm âm đạo, bệnh lý cổ tử cung, vòi trứng, buồng trứng… Tư vấn, thăm khám và điều trị bệnh lý rối loạn kinh nguyệt, rong kinh, chậm kinh, tiền mãn kinh,… Kế hoạch hóa gia đình khám tư vấn tránh thai, theo dõi, chăm sóc thai nghén… Tư vấn và thực hiện đình chỉ thai nghén an toàn cho thai dưới 12 tuần tuổi phá thai bằng thuốc và hút thai chân không… Tư vấn và điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục sùi mào gà, lậu, herper sinh dục,… Tư vấn và thực hiện phẫu thuật thu hẹp tầng sinh môn, tạo hình màng ngăn âm đạo, Trình độ chuyên môn Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành Y, bác sĩ Huệ không ngừng học hỏi, nâng cao kỹ năng, trình độ; luôn tâm huyết với nghề, hết lòng vì bệnh nhân. Bác sĩ từng tham gia các chương trình đào tạo quốc gia về chuyên ngành sản phụ khoa hội nghị Sản phụ khoa Việt Pháp, đạt danh hiệu tiên tiến trong chuyên môn nhiều năm. Chức vụ bằng cấp Tốt nghiệp đại học Y Thái Nguyên Tốt nghiệp bác sĩ chuyên khoa I sản phụ khoa đại học Y Hà Nội Bác sĩ lâm sàng sản phụ khoa bệnh viên đa khoa Yên Bái Bác sĩ chuyên khoa Cấp I chuyên ngành Sản phụ khoa, làm việc tại các bệnh viện lớn của Thủ đô. Quá trình công tác 1993 Tốt nghiệp đại học Y thái Nguyên 1997 Tốt nghiệp bác sĩ chuyên khoa I chuyên Sản phụ khoa Đại học Y Hà Nội. 1997 – 2000 Công tác tại bệnh viện Đa khoa tỉnh Yên Bái 2000 – 2005 Cử đi học nâng cao và công tác tại một số bệnh viện lớn của Thủ đô. Bác sĩ từng tham gia các chương trình đào tạo quốc tế về chuyên ngành Sản phụ khoa hội nghị sản phụ khoa Việt Pháp…. Nhiều năm đạt lao động tiên tiến trong chuyên môn. 2006 đến nay Bác sĩ Huệ công tác tại phòng khám Đa khoa Y học Hà Nội. Thành tích đạt được Bác sĩ Hà Thị Huệ với hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Sản phụ khoa, đã đạt được rất nhiều thành tích xuất sắc trong công tác Đạt lao động tiên tiến trong nhiều năm Bác sĩ từng tham gia rất nhiều cuộc hội thảo khoa học về các bệnh lý phụ khoa ở nhiều tỉnh thành trên cả nước, bác sĩ được vinh danh là thầy thuốc xuất sắc có tâm huyết với nghề. Tình trạng Kháng thuốc kháng sinh hay Kháng thuốc trụ sinh xảy ra khi một loại vi sinh vật tiến hóa để đề kháng mạnh hơn hoặc hoàn toàn với kháng sinh mà trước đây có thể trị được. Sự đề kháng phát sinh thông qua một trong ba cách Đề kháng tự nhiên trong một số loại vi khuẩn; gen đột biến; hoặc bởi một loài có được sức đề kháng từ một loài chức Y tế Thế giới xếp Việt Nam vào nhóm các nước có tỉ lệ kháng kháng sinh cao nhất thế giới. Từ năm 2009 đến nay, số lượng thuốc kháng sinh ở Việt Nam bán ra ngoài cộng đồng đã tăng gấp 2 lần. Nguyên nhân chính là do lạm dụng kháng sinh, có tới 88% kháng sinh tại thành thị được bán ra mà không cần kê đơn, ở nông thôn tỉ lệ lên đến 91%.Đã xuất hiện siêu vi khuẩn kháng tất cả các loại kháng sinhTại một hội nghị của Bộ Y tế về kháng thuốc cuối tháng cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến nhấn mạnh, tình trạng kháng thuốc ngày càng trầm trọng và là mối nguy đe doạ sức khoẻ toàn cầu. Tình trạng kháng thuốc kháng sinh gây tác động lớn đến nền kinh tế, sự phát triển chung của xã hội. Không chỉ riêng đối với Việt Nam nó còn tác động đến tất cả các nước trên thế giới, đặc biệt là trong thời đại toàn cầu hoá hiện trạng kháng kháng sinh tại Việt Nam ngày càng gia tăng khi xuất hiện một vài loại siêu vi khuẩn kháng lại tất cả các loại thuốc. Tại hội nghị khoa học toàn quốc về hồi sức cấp cứu và chống độc 2017, GS Nguyễn Gia Bình – Chủ tịch Hội Hồi sức cấp cứu và Chống độc – bày tỏ lo ngại về tình trạng kháng kháng sinh tại nước ta. Theo ông, hầu hết các cơ sở khám chữa bệnh đang phải đối mặt với tốc độ lan rộng của các vi khuẩn kháng nhiều nhóm kháng sinh. Trong đó tình hình kháng thuốc tại các tỉnh phía Nam nghiêm trọng các khoa hồi sức tích cực, vấn đề này còn nan giải hơn, do nơi đây tập trung những bệnh nhân nặng nhất, qua nhiều khoa điều trị. Tại các tỉnh phía Nam, tỉ lệ Ecoli vi khuẩn đường ruột kháng kháng sinh lên tới 74,6%; tỉ lệ kháng của vi khuẩn gây nhiễm trùng lên tới gần 60%; vi khuẩn gây nhiễm khuẩn bệnh viện có tỉ lệ kháng với hầu hết các loại kháng sinh ở mức trên 90%… Với nhóm kháng sinh carbapenem, nhóm kháng sinh mạnh nhất hiện nay cũng có tỉ lệ lên tới 50%, đặc biệt là các vi khuẩn gram âm mang gen kháng thuốc như Beta Lương Ngọc Khuê – Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế – cho biết, trong khi nhiều quốc gia phát triển đang còn sử dụng kháng sinh thế hệ 1 có hiệu quả thì Việt Nam đã phải sử dụng tới kháng sinh thế hệ 3 và 4. Đáng lo ngại hơn, ở nước ta đã xuất hiện một vài loại siêu vi khuẩn kháng lại tất cả các loại kháng sinh. Phổ biến nhất là nhóm vi khuẩn gram âm đường trạng các bác sĩ sử dụng kháng sinh không hợp lý cũng được cảnh báo. Theo khảo sát của BV Chợ Rẫy, khoảng 50% kháng sinh được bác sĩ kê đơn bất hợp lý; 32% bác sĩ chỉ định sử dụng kháng sinh cho các bệnh nhân không nhiễm khuẩn; 33% bác sĩ sử dụng kháng sinh kéo dài và không cần thiết… Trong khi tốc độ tìm ra kháng sinh mới trên thế giới không kịp so với mức độ gia tăng của các vi khuẩn kháng kháng hơn 5 năm từ 1983 – 1987, cơ quan Quản lý Dược và Thực phẩm Mỹ mới chỉ cấp giấy chứng nhận sử dụng cho 18 loại kháng sinh. Còn từ năm 2008 đến nay không có thêm kháng sinh mới nào được tìm ra. Với tình hình này, WHO dự tính đến năm 2050, cứ 3 giây sẽ có một người tử vong do các siêu vi khuẩn kháng thuốc, tương đương với khoảng 10 triệu người mỗi năm. Khi đó, các bệnh thông thường như ho hay chỉ một vết cắt cũng có thể gây tử hạn chế tình trạng này, Bộ trưởng Bộ Y tế đã ra quyết định thành lập nhóm kỹ thuật về giám sát kháng thuốc giai đoạn từ năm 2017-2020. Nhóm sẽ có nhiệm vụ tham gia phối hợp, đánh giá, báo cáo giám sát về kháng thuốc và đưa ra các giải pháp ngăn chặn sự gia tăng kháng thuốc của vi khuẩn gây bệnh thường ngại kháng kháng sinh ở trẻ nhỏỞ trẻ nhỏ, tình trạng kháng kháng sinh cũng vô cùng nghiêm trọng. Từ kết quả khám sàng lọc bệnh nhi đến khám và điều trị tại viện, PGS-TS Trần Minh Điển – Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương – cho biết có khoảng 30% bệnh nhi có vi khuẩn kháng thuốc. Một trong những nguyên nhân làm trẻ có vi khuẩn kháng thuốc là do nhiều trẻ được các ông bố bà mẹ tự ra hiệu thuốc mua thuốc điều trị với liều lượng kháng sinh không hợp tế thăm khám cho các bệnh nhi, PGS-TS Nguyễn Tiến Dũng – nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai – đã gặp rất nhiều trường hợp cha mẹ tự làm bác sĩ, tự ý mua thuốc điều trị cho con làm ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ và gây khó khăn cho quá trình điều trị của bác sĩ. Bởi, việc cha mẹ tự ý cho trẻ dùng thuốc kháng sinh, dùng với liều lượng không thích hợp sẽ gây ra tình trạng kháng thuốc kháng sinh của vi khuẩn gây bệnh. Điều này sẽ làm cho quá trình điều trị bệnh trở nên khó khăn hơn, tốn nhiều thời gian hơn và làm trẻ mệt mỏi hơn.“Để kê được đơn thuốc cho bệnh nhân, bác sĩ chúng tôi phải học hỏi, trau dồi kỹ năng rất nhiều năm. Và kể cả những người đã có kinh nghiệm cũng phải thăm khám, hỏi han triệu chứng của bệnh nhân, rồi sau đó phải đắn đo, suy nghĩ mới kê được đơn thuốc” – bác sĩ Dũng cho hình sử dụng thuốc kháng sinh ở các nhà thuốc, quầy thuốcHiện có một số khách hàng, nhất là bà mẹ tự mua thuốc cho con thỉnh thoảng có hỏi uống thuốc Augmentin như thế nào, cháu 1 tuổi 9kg thì uống bao nhiêu? cháu có thể dùng toa thuốc cũ được không? tại sao cháu uống thuốc hoài mà chưa hết, cháu có thể đổi thuốc hay tăng liều được không?Chúng tôi cũng khó trả lời nhưng câu hỏi như trên vì thời gian có hạn, thông tin mù mờ, nhất là qua điện thoại và thường phải khuyên bệnh nhân, phụ huynh nên đem cháu đến trung tâm y tế hoặc bác sĩ để có khám chữa tới nơi tới viết này mong Quý khách hợp tác và thấu hiểu để cùng hợp tác chung điều trị bệnh có liên quan đến thuốc kháng sinh. Hiện Bộ Y Tế cũng đang tìm cách quản lý bán thuốc kháng sinh chặt chẽ viện Bệnh nhiệt đới từng tiếp nhận bệnh nhân 20 tuổi quê Hà Nam bị uốn ván. Đây là bệnh nguy hiểm, tuy nhiên nếu điều trị sớm thì bệnh nhân được cứu sống mà chỉ mất 12-15 triệu đồng. Tuy nhiên, bệnh nhân này kháng các kháng sinh thông thường nên các bác sĩ đã phải dùng nhiều kháng sinh liều cao, thế hệ mới, mới cứu được. Tuy tính mạng được cứu sống nhưng chi phí điều trị lên đến gần 100 triệu đồng, nhà nghèo nên người thân của bệnh nhân đã phải bán hết các tài sản có giá trị báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới được tổng hợp từ 114 quốc gia, người bệnh kháng thuốc phải nằm viện lâu hơn và tỷ lệ tử vong tăng lên ở tất cả các nhóm tuổi. Tại châu Âu Số ngày nằm viện tăng 2,5 triệu ngày, số người tử vong do kháng thuốc là người/năm. Ở Thái Lan Tăng 3,2 triệu ngày nằm viện và người tử vong do kháng thuốc. Ở Mỹ là 2 triệu ngày và người… Theo bác sĩ Nguyễn Trung Cấp – phụ trách khoa Cấp cứu Bệnh viện Bệnh nhiệt đới đây chỉ là một ca bệnh thông thường, chi phí thấp nhưng khi kháng thuốc đã đội chi phí lên gần một chục lần. Đối với các ca bệnh biến chứng nhiễm trùng máu mà bệnh nhân kháng kháng sinh thì có thể lên đến vài trăm triệu đồng, thậm chí đội lên cả tỷ đồng mà chưa chắc đã cứu được tính mạng bệnh Nguyễn Văn Kính – Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới cho biết, Việt Nam đã phát hiện nhiều vi khuẩn bệnh viện đa kháng thuốc. Ngoài ra, trong bệnh viện cũng đã tiếp nhận nhiều bệnh nhân bị các bệnh do vi khuẩn phế cầu, tụ cầu vàng đều kháng lại nhiều loại kháng sinh. Có những bệnh nhân mắc vi khuẩn kháng kháng sinh và khi bác sĩ cộng nhiều kháng sinh thế hệ mới 3-4 loại để cùng tấn công con vi khuẩn nhưng vẫn thất bại. Khi đó, dù bác sĩ có cố gắng thế nào cũng không cứu PGS Kính, hậu quả của kháng kháng sinh chính là tính mạng của người bệnh, hoặc khiến bệnh nặng, thời gian điều trị kéo dài và chi phí cao gấp vài lần đến vài chục lần người không kháng kháng sinh. PGS Kính nhấn mạnh, bệnh nhân kháng kháng sinh thì nguy cơ đối mặt với các bệnh hiểm nghèo không có thuốc chữa cao hơn và nguy hiểm hơn cả bệnh ung – TS Nguyễn Viết Nhung – Giám đốc Bệnh Phổi cho biết, ở Việt Nam ước tính có khoảng bệnh nhân lao đa kháng thuốc. “Nếu bệnh nhân lao bình thường một liệu trình chữa trị mất khoảng 100-150USD 2,2-3,3 triệu đồng, còn bệnh nhân lao đa kháng thuốc điều trị mất 9 tháng trước là 2 năm và tốn khoảng USD 90 triệu đồng, chưa kể sự “mất mát” khi phải nghỉ việc điều trị, phải đi lại khám chữa bệnh, phải làm các xét nghiệm đánh giá… Chúng tôi tính toán chi phí điều trị cho bệnh nhân lao đa kháng thuốc cao gấp 50-100 lần bệnh nhân lao bình thường” – PGS Nhung kháng sinh vô tội vạPGS Kính phân tích, nguyên nhân kháng kháng kháng sinh có nhiều như Mua thuốc, dùng thuốc kháng sinh vô tội vạ, không theo kê đơn của người dân; việc khuyến khích người dân dùng kháng sinh của không ít cửa hàng bán thuốc. “Cứ thấy người dân “kể bệnh” là người bán thuốc không hẳn là dược sĩ đã khuyến khích người dân dùng kháng sinh dù bệnh không cần hoặc chưa đến mức dùng kháng sinh. Thậm chí, họ còn khuyến khích người dân dùng các kháng sinh thế hệ mới, thế hệ cao. Lâu dần, người dân sẽ cần kháng sinh nặng hơn mới khỏi bệnh hoặc kháng kháng sinh” – ông Kính nói. Còn tại bệnh viện, theo PGS Kính, khó khăn lớn nhất hiện nay là các trang thiết bị y tế cũng chưa đáp ứng nhu cầu giúp bác sĩ phát hiện được bệnh nhân kháng kháng sinh nào. Khi có ca bệnh bác sĩ thường dùng kháng sinh theo kinh nghiệm, thường dùng “chiến thuật” bao vây bệnh để “tiêu diệt” bệnh thật nhanh. Do đó thường dẫn đến việc dùng kháng sinh thế hệ cao, dẫn đến nguy cơ kháng kháng Lương Ngọc Khuê – Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh Bộ Y tế nhận định, cần phải kiểm soát và xử phạt cao đối với các cơ sở bán thuốc kháng sinh không kê đơn hoặc khuyến khích người dân dùng kháng sinh khi chưa đi khám, chưa được bác sĩ kê đơn “Hành vi này không khác gì tội làm chết người. Vì nếu người dân dùng kháng sinh lung tung dẫn đến kháng kháng sinh thì khi bị bệnh không thuốc nào chữa được, chỉ chịu chết”.Ở NT Pharma, khi khách hàng đến mua thuốc kháng sinh, chúng tôi luôn nhắc nhở khách uống đủ liều, đủ thời gian mới ngưng thuốc chứ không phải cứ hết triệu chứng là ngưng uống thuốc kháng sinh. Chúng tôi đã chứng kiến nhiều bệnh nhân, có cả trẻ thơ bệnh viện từ chối điều trị chỉ vì vô phương cứu chữa, cho dù đã dùng cả kháng sinh mới nhất, rất đắt tiền, tất cả bệnh nhân này ra đi tội nghiệp chỉ vì đã kháng thuốc kháng vào hình để phóng lớn MỚI HƠN 100 NĂM KỂ TỪ KHI KHÁNG SINH ĐƯỢC TÌM THẤY ĐẾN NAY CÂU CHUYỆN KHÁNG KHÁNG SINH ĐÃ VÀ ĐANG LÀ NỖI ĐAU CỦA KHÔNG ÍT GIA ĐÌNH, VÀ ĐÓ LÀ SẼ DẤU CHẤM HẾT CHO NỀN Y TẾ NẾU TẤT CẢ CÁC LOẠI VI KHUẨN ĐIỀU KHÁNG THUỐC, HÃY CHUNG TAY SỬ DỤNG KHÁNG SINH CÓ TRÁCH NHIỆM.

kháng kháng sinh ở việt nam